De kindertaal van Siem: korenbloemenblauw

Onregelmatig houd ik op dit blog de talige ontwikkeling van mijn zoon Siem bij. Siems kindertaal is sinds het vorige blog nog niet geweldig veel rijker geworden, maar hij heeft nu in ieder geval al meer taal gehóórd en ook dat is belangrijk voor zijn taalbrein. We weten dat kinderen eerst al heel veel leren verstaan voor ze beginnen te spreken. Zoals Siem onze ogen volgt als we naar iets kijken, zo zal hij gaandeweg ook onze woorden volgen, nog lang voor hij ze zelf kan zeggen.

Maar wat voor woorden hoort hij zoal? Heel normale, natuurlijk. “Papa”, “mama”, “eten”, “slapen”. En, in verschillende tonen van verontwaardiging, alles wat met de inhoud van zijn luiers te maken heeft. Maar ook hoort hij het volgende woord:

korenbloemenblauw

Dat woord zingt zijn moeder hem voor, het hoort bij het liedje van de drie kleine kleutertjes. Dat liedje gaat zo:

Drie kleine kleutertjes die zaten op een hek
boven op een hek.
Drie kleine kleutertjes die zaten op een hek
op een mooie zomerse dag in september.

Waarover spraken zij, die drie daar op dat hek
boven op dat hek?
Waarover spraken zij, die drie daar op dat hek
op die mooie zomerse dag in september?

’t Was over krekeltjes en korenbloemenblauw
korenbloemenblauw.
’t Was over krekeltjes en korenbloemenblauw
op die mooie zomerse dag in september.

Tja, korenbloemenblauw. Wat is dat voor woord? Het zouden ook twee woorden kunnen zijn, “korenbloemen blauw”, dus korenbloemen die blauw zijn. Dat loopt ook niet helemaal lekker, vind ik. Maar dan nog. Siems vader, ondergetekende dus, zal wel droogkloterij verweten worden, maar ík vind dat zulks niet kan. Korenbloemen bloeien niet in september. Het zijn blauwe bloemetjes die je op z’n laatst in augustus kunt verwachten. Het staat op Wikipedia.

Wat grasduinen leert dat het kinderliedje, dat Siem zo verkeerd informeert over korenbloemen en ook wel ’n beetje over welke woorden nu echt belangrijk zijn, vertaald is uit het Engels. Catharina van Rennes, zangpedagoge, vertaalde het versje van Kate Greenaway en voorzag het van muziek. Nu, hoe is de versie van Greenaway dan?

Dat gaat zo:

Three little girls were sitting on a rail,
Sitting on a rail,
Sitting on a rail;
Three little girls were sitting on a rail,
On a fine hot day in September.

What did they talk about that fine day,
That fine day,
That fine day?
What did they talk about that fine day,—
That fine hot day in September?

The crows and the corn they talked about,
Talked about,
Talked about;
But nobody knows what was said by the crows,
On that fine hot day in September.

Die kleutertjes waren dus meisjes. Dat kan natuurlijk, vrij vertalen is prima. Maar waar spraken ze over? Over kraaien, en over koren. Kijk! Dat slaat tenminste ergens op. Kraaien laten altijd flink van zich horen bij mooi nazomerweer, dus die passen veel beter dan krekeltjes, die ik eerder met zwoele zomeravonden associeer. En korenbloemenblauw, niks ervan. Gewoon corn, schrijft Greenaway, en dat betekent hier graan (Greenaway was Britse en zal dus Brits-Engels gesproken hebben; Amerikaans is de betekenis “mais”).

Voor Siem is het misschien maar beter als dit opnieuw wordt vertaald. Korenbloemenblauw…