’n Tekening van de veerhaven
Dat de veerdienst tussen Den Helder en Texel me aan het hart gaat, bleek vorige week wel, toen ik hier stilstond bij de laatste overtochten van de veerboot Schulpengat. Dat was ’n blogje over nostalgie, over het verleden en mijn eigen herinneringen daaraan. Een week later gaat het vooral over de toekomst van de veerhaven. Want die is nog lang niet zeker.
De veerhaven als probleemgeval
De veerhaven van de Teso ligt in Den Helder, wat natuurlijk logisch is, want dat is de dichtstbijzijnde stad als je van Texel komt. In Den Helder is ook het ziekenhuis, het station, er zijn onderwijsinstellingen en je vindt er net wat meer winkels dan op Texel. Het is voor de eilanders wel praktisch dat ze zo’n stad dichtbij hebben (de andere Waddeneilanden liggen wat dat betreft toch een stuk verder van de noodzakelijke voorzieningen).
Hoe vanzelfsprekend die verbinding ook is, toch gaan er hier en daar stemmen op om de veerhaven te verplaatsen, naar Den Oever bijvoorbeeld. Daar heb je de A7 en dat is lekker praktisch voor Duitse caravans. Of zo. Het klinkt natuurlijk vrij belachelijk, die haven naar daar verplaatsen, waarom zou je het eiland willen afsluiten van het ziekenhuis en andere voorzieningen? Dat het vooral een provocatie is blijkt wel uit het antwoord op die vraag: daar moet dan maar ’n tweede veerdienst voor komen. Tja.
Maar waarom die provocatie?
Waarom roept een andere Nieuwedieper in verkiezingskoorts dat er tol zou moeten worden geheven? Waarom zijn er serieuze plannen voor een nieuwe veerhaven aan de noordoostoever van Den Helder, met grofweg dezelfde nadelen als een haven in Den Oever? Dat heeft alles te maken met de overlast die het bootverkeer veroorzaakt in Den Helder. De route naar de veerhaven trekt nu dwars door het centrum (op zeker moment rijd je tussen bibliotheek en theater door) en ook nog eens over ’n historische gracht, met historische bebouwing. Bij drukte legt de file de halve binnenstad lam. En ze hebben in Den Helder nou niet het idee dat tegenover deze lasten financiële lusten staan, want die toeristen betalen er geen toeristenbelasting.
Een middenweg als alternatief
De bootroute houden zoals ze is, dat is voor Den Helder niet wenselijk. De stad heeft flink in haar centrum geïnvesteerd en daarbij is de aansluiting van het oude winkelhart op Willemsoord, met theaters, musea en horeca, een belangrijk punt geweest. Aantrekkelijke architectuur en de nieuwe bibliotheek markeren nu die overgang, maar daar staan dus ook nog stoplichten voor de bootdrukte. Daar wil Den Helder van af en dat is, vind ik, goed te begrijpen. Zo’n route moet niet dwars door een historisch centrum lopen.
De nu voorgestelde alternatieven – verplaatsing van de veerhaven naar een uithoek of zelfs naar een ander dorp – zijn alleen minstens zo onwenselijk voor Den Helder. Wil die stad haar centrumfunctie in de regio behouden en zelfs versterken, dan moet ze zich niet afkeren van het kapitaalkrachtige en toeristische Texel. Als er groei zit, zit die daar. Die veerhaven moet dus blijven waar ‘ie is. Dat kan ook, als je in plaats van de haven zelf, de róute naar die haven verlegt. Dat idee heb ik verder uitgewerkt in twee schetsjes.
Het idee is niet nieuw: leid het verkeer over het Nieuwe Diep naar de haven. Dan gaat het niet meer dwars door het centrum. Het probleem van deze route is dat bij een bootfile de andere havens van Den Helder ook verminderd bereikbaar zijn, en hoewel die bootfiles zich vooral voordoen in het weekend en in vakantietijd, is dat toch een risico dat Den Helder niet wil nemen. Een oplossing is een verbouwde veerhaven, met flink meer opstelterrein, zodat filevorming voorkomen wordt.
In dit plan is de veerhaven deels gedempt, op het nieuwe land komen opstelterreinen. Er is een nieuwe fuik voor de veerboot, iets verder de zee in, zodat er wel gewoon kan worden aangemeerd. Omdat er geen opstelruimte op de Hoofdgracht meer zal zijn, kan daar de bebouwing terugkeren die ooit voor de veerdienst verdween. Langs die aangename route kunnen fietsers dan naar het station; ook de bus kan deze route blijven volgen. Het zo mooi opgeknapte centrum van Den Helder blijft dan dus bereikbaar voor iedereen die daar heen wil – of moet, als het om het ziekenhuis gaat.
Nieuwe perspectieven
Met deze nieuwe route, die uiteraard wel de nodige ingrepen en investeringen vergt, kan Den Helder verder met z’n stedelijke vernieuwing. Dat is mooi, want dit project heeft mijn steun, het is echt ’n plezier om te zien hoe dit geplaagde stadje aan zee opkrabbelt. Hopelijk zal ook het imago aan de veranderde realiteit worden aangepast, al zijn vooroordelen natuurlijk taai spul. De bootreizigers hebben met deze route in ieder geval weer een extra perspectief: de indrukwekkende Amsterdamse school-architectuur aan het Ankerpark, waar deze route langs rijdt. Want er valt aan allebei de zijden van het Marsdiep echt heel veel te zien.