Archief juni 2018

1
Altijd weer die d’tjes en de t’tjes
2
Tekstschrijver: commerciële teksten in dialect?
3
De kindertaal van Siem: tweetaligheid

Altijd weer die d’tjes en de t’tjes

dt-regelEr is veel interessant aan taal, veel meer dan alleen maar spelling, maar in de praktijk is spelling wel het onderwerp waarover het meest wordt gesproken en dan vooral over de spelling van d en t. Recent liet schrijfster en lerares Kristien Hemmerechts in De Standaard optekenen dat ze die regel in de toekomst ziet verdwijnen. De regel slaat niet aan, iedereen struikelt erover, zelfs ervaren spellers schieten mis – zo’n regel heeft geen toekomst. Daar waren andere mensen dan weer boos over. Spellingdiscussies lopen vaak hetzelfde af en er verandert dan ook nooit iets. Zelf vond ik Hemmerechts’ punt wel interessant.

Spellen naar woordbeeld

Als we leren schrijven, puzzelen we nog met letters, maar zo schrijft bijna niemand nog als hij of zij volwassen is. Efficiënte spellers hebben een hoofd vol woordbeelden. Ze twijfelen niet over de “ij” in “kijken”, ze weten gewoon zeker dat je dat woord zo moet schrijven, het zit als een foto in hun hoofd. Bij “lijden” en “leiden” wordt het dan soms wel lastiger, die woorden klinken immers hetzelfde, maar meestal kan de woordbeeldspeller ook nog wel met context uit de voeten: het ene woordbeeld komt in andere zinnen voor dan het andere.

Woordbeeldspellers zijn echter in het nadeel als het om de d’tjes en de t’tjes gaat. Dan moet er weer over iedere letter afzonderlijk nagedacht worden. Om te bepalen of het “antwoord” of “antwoordt” is, moet je de grammaticale functie van het woord begrijpen en ook nog nagaan of degene die antwoordt een “hij” of een “ik” is. De soepele woordbeeldspeller moet zichzelf tot staan brengen en op basis van schoolregels een keuze maken. Dat gaat vaak niet en dan staat er ineens weer “wordt ik” of “zij antwoord”, waar dan later weer door iemand anders over wordt geklaagd. De vermoeiende eeuwige spelfout! Verderlezen…

Tekstschrijver: commerciële teksten in dialect?

Wie dit blog met enige regelmaat bezoekt, of mij bijvoorbeeld op Twitter volgt, kan er moeilijk omheen kijken: ik houd mij bezig met het Tessels. Ik doe onderzoek naar het dialect, ik geef lezingen over dit dialect en ik treed op met verhaaltjes in het dialect. Het Tessels staat bij mij volop in de belangstelling en gelukkig niet alleen bij mij, dus ik kan rekenen op enthousiast publiek bij m’n Tesselse Taalpraatjes en bij wat ik nog meer met het Tessels doe. Maar kan ik er ook echt m’n werk van maken?

Tekstschrijver Tessels

Van lezingen en praatjes alleen kan ik niet leven, maar gelukkig bedruip ik mij als commercieel tekstschrijver. Dat doe ik bijna altijd in het Nederlands, soms in het Duits, vrijwel nooit in het Engels. En Tessels? Nou, heel soms gebeurt het me echt, dan word ik benaderd voor een tekstje in het Tessels. Sporadisch maar. Toch is het leuk om te doen en ik zou graag meer opdrachtgevers overtuigen om vooral voor teksten in het dialect te kiezen. Verderlezen…

De kindertaal van Siem: tweetaligheid

kindertaalBegin juni verblijf ik op Texel om er mijn Tesselse Taalpraatjes te houden. Zoon Siem is mee naar Texel, hij is zelfs bezoeker geweest van al mijn Taalpraatjes tot nu toe. Hij hoort dus nogal wat Tessels, zó zelfs, dat je zou kunnen vermoeden dat hij tweetalig wordt.

Tweetalig opvoeden met dialect

Bij tweetaligheid denken mensen meestal niet aan de combinatie van Standaardnederlands en dialect, maar voor het kinderbrein maakt dat nauwelijks verschil. Ook een dialect is een taal, met een volwaardige grammatica, met klanken die precies afgebakend zijn en iets betekenen, met woorden en uitdrukkingen en al dat andere dat ’n kind leert als hij leert spreken. We zouden Siem dus best tweetalig Tessels-Nederlands op kunnen voeden, als we dat willen. Verderlezen…

Wat hier staat, is van Marcel Plaatsman - van mij dus. Ik heb het geschreven, anders stond 't hier niet.