Tag spelling

1
Altijd weer die d’tjes en de t’tjes
2
Spelling voor rekkelijken en preciezen
3
De uitvinder van het pīnyīn
4
Spelling De Hond: een nieuw voorstel

Altijd weer die d’tjes en de t’tjes

dt-regelEr is veel interessant aan taal, veel meer dan alleen maar spelling, maar in de praktijk is spelling wel het onderwerp waarover het meest wordt gesproken en dan vooral over de spelling van d en t. Recent liet schrijfster en lerares Kristien Hemmerechts in De Standaard optekenen dat ze die regel in de toekomst ziet verdwijnen. De regel slaat niet aan, iedereen struikelt erover, zelfs ervaren spellers schieten mis – zo’n regel heeft geen toekomst. Daar waren andere mensen dan weer boos over. Spellingdiscussies lopen vaak hetzelfde af en er verandert dan ook nooit iets. Zelf vond ik Hemmerechts’ punt wel interessant.

Spellen naar woordbeeld

Als we leren schrijven, puzzelen we nog met letters, maar zo schrijft bijna niemand nog als hij of zij volwassen is. Efficiënte spellers hebben een hoofd vol woordbeelden. Ze twijfelen niet over de “ij” in “kijken”, ze weten gewoon zeker dat je dat woord zo moet schrijven, het zit als een foto in hun hoofd. Bij “lijden” en “leiden” wordt het dan soms wel lastiger, die woorden klinken immers hetzelfde, maar meestal kan de woordbeeldspeller ook nog wel met context uit de voeten: het ene woordbeeld komt in andere zinnen voor dan het andere.

Woordbeeldspellers zijn echter in het nadeel als het om de d’tjes en de t’tjes gaat. Dan moet er weer over iedere letter afzonderlijk nagedacht worden. Om te bepalen of het “antwoord” of “antwoordt” is, moet je de grammaticale functie van het woord begrijpen en ook nog nagaan of degene die antwoordt een “hij” of een “ik” is. De soepele woordbeeldspeller moet zichzelf tot staan brengen en op basis van schoolregels een keuze maken. Dat gaat vaak niet en dan staat er ineens weer “wordt ik” of “zij antwoord”, waar dan later weer door iemand anders over wordt geklaagd. De vermoeiende eeuwige spelfout! Verderlezen…

Spelling voor rekkelijken en preciezen

Ook op deze site gaat het wel eens over spelling. Spellingdiscussies horen er nu eenmaal bij als je met taal en taalgebruik bezig bent. Niet iedereen is daar overigens gelukkig mee, ik zeg ook graag dat er andere, interessantere onderwerpen zijn. Thuisdialectologie bijvoorbeeld. Maar vandaag wil ik er nog wel ‘ns op in gaan, om dan in ieder geval mijn eigen positie te verduidelijken.

spelling rekkelijken preciezenSpellingdiscussies zijn heel overzichtelijke discussies, die zoals zoveel discussies uiteindelijk altijd neerkomen op een strijd tussen rekkelijken en preciezen. De preciezen benadrukken dat spelfouten heel ernstig zijn, dat onderwijs en het consequent verbeteren van discussiepartners heilige middelen zijn om de spellingvrede te bereiken, dat wie slecht spelt z’n taal niet beheerst en zo verder. De rekkelijken zeggen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen, klagen dat anderen hen op hun spelling verbeteren terwijl het over de inhoud moet gaan, en pleiten soms zelfs voor meer spellingvrijheid, waarover dadelijk meer.

Het belang van goed spellen

Behalve blogjes over bier, taal en andere liefhebberijen schrijf ik ook teksten voor opdrachtgevers. Daarnaast corrigeer ik teksten van anderen. Dat is mijn werk. Vanzelfsprekend besteed ik daarbij aandacht aan spelling. Veel van de teksten die ik schrijf zijn bedoeld om goed te scoren in Google en we weten dat teksten die goed gespeld zijn goed scoren, dat heeft Google zelf gezegd. Niet dat Google mijn teksten of die van anderen nakijkt op spelfouten, dat is niet zo, het effect is indirect: internetgebruikers kennen meer autoriteit toe aan correct gespelde webteksten, ze linken ze vaker, ze klikken langer door op websites die verzorgd en professioneel ogen en dat alles heeft weer effect op de score in Google. Verderlezen…

De uitvinder van het pīnyīn

Al vele jaren ontvang ik, met een onderbreking weliswaar, Taalpost. Die onderbreking was het gevolg van ’n technisch probleem waarvan de precieze aard noch mij, noch de mensen van Taalpost duidelijk is geworden, ook niet na veel gemail over en weer – wat Taalpost eigenlijk alleen maar sympathieker maakt. Vandaag stond er in Taalpost iets over het Pīnyīn, meer bepaald: het bericht dat de uitvinder van het Pīnyīn overleden was werd door Taalpost gedeeld, en zo bereikte het mij.

ChineesPīnyīn, dat is een soort spelling, zoals er ook een groene en een witte spelling is, maar dan ambitieuzer: het Pīnyīn is een alternatieve spelling voor het Chinees. Het Chinees, dat weten we allemaal wel, wordt vanouds op een nogal eigenaardige, om niet te zeggen omslachtige manier gespeld, met duizenden verschillende karakters die elk een andere betekenis uitdrukken. Pīnyīn is een spelling volgens ons principe, met lettertypes die een klank uitdrukken. Sinds 1979 is het officieel in gebruik in China, maar de schepping ervan is ouder en de schepper was dus de man die deze week overleed: Zhou Youguang.

Zhou Youguang of Zhōu Yǒuguāng?

Zhou Youguang, dat is tenminste de naam die het door Taalpost aangehaalde artikel geeft, een artikel van de BBC. Dat is een medium waar de Britten voor betalen en ik niet, voor mij en voor de mensen van Taalpost is het een gratis medium – we mogen er dus niet te veel van verwachten. De BBC is bij het grote publiek vooral bekend om de kneuterige tuinierprogramma’s en dito comedyseries die de omroep produceert, aangevuld met wat chauvinistische muziekprogramma’s en registraties van hoe oude heren oude mopjes tappen, ik weet ’t, ik moet die niet voor hoger houden. Maar toch vind ik ’t ’n beetje grievend dat de BBC Zhou Youguang schrijft. Verderlezen…

Spelling De Hond: een nieuw voorstel

Veel gesprekken over taal gaan eigenlijk over de Nederlandse spelling. Te veel, vind ik, er zijn echt wel boeiendere onderwerpen te bedenken dan spelling, en als het dan toch over spelling moet gaan, dan zijn er ook wel buitenissigere spellingen te bedenken dan de Nederlandse (die van het Engels, bijvoorbeeld!). Maar tegelijk is het ook wel begrijpelijk: als Nederlandstaligen hebben we met die spelling dagelijks te maken en bijna dagelijks vragen we ons af of we het nou wel goed doen.

Nederlandse spellingDe actualiteit van vandaag bracht een voorstel tot spellingswijziging, gedaan door Maurice de Hond in De Volkskrant. Dat voorstel vond ik toch interessant én buitenissig genoeg om hier te bespreken.

De Nederlandse spelling in het kort

We weten allemaal hoe de Nederlandse spelling er uitziet, of eruit ziet, er uit ziet – enfin, we kennen haar uiterlijke verschijning en we kennen ook onze twijfels. Op school hebben we het goede voorbeeld gekregen en sindsdien proberen we dat voorbeeld te volgen. Maar op welke principes die spelling stoelt wordt vaak niet uitgelegd. Verderlezen…

Wat hier staat, is van Marcel Plaatsman - van mij dus. Ik heb het geschreven, anders stond 't hier niet.