Alkmaar | Plaas' vermannen

Proeverij: Scandinavische bieren in Alkmaar

25 aug 2017

Daags voor de kermis was er in Alkmaar nog ‘ns ’n bierproeverij, en die woonde ik bij. Het thema, Scandinavische bieren, was voor mij reden genoeg er heen te willen, want ik houd van het reizen om bier, ook als ik daarvoor niet echt op reis raak – het proeven van andere landen en andere bierculturen is een tijdverdrijf op zich. De proeverij vond plaats bij het Koffiehuis, aan de Gedempte Nieuwesloot, daar waar gisteren de kermis al klaarstond, zwijgend en nog zonder lichtjes. Om acht uur stapte ik er binnen.

Zeglis en Scandinavië

Alkmaar veinst geen Vikingverleden en ook anderszins ligt een Scandinavisch thema in de kaasstad weinig voor de hand. Toch is er een link en die link hangt weer direct samen met brouwerij Zeglis, waarover het op dit blog al vaker is gegaan. De brouwer van Zeglis, Tim de Goede, is namelijk scandinavist, in de brede zin des woords: als taalkundige leerde hij niet alleen de talen van Denemarken, Zweden en Noorwegen, hij is ook in staat de meest buitenissige dialectverschillen tussen de Noorse bergdorpjes op te sommen, een kunstje waar ik natuurlijk niet ongevoelig voor ben. Tim reisde veel in de verschillende Scandinavische landen en is ook meer dan vertrouwd met de bieren daar. Het was dan ook vanzelfsprekend dat deze Alkmaarse brouwer de avond zou leiden, al was het maar om passende nazorg te kunnen bieden aan proevers die struikelden over de namen van de bieren.

Onbekend Scandinavisch bier

scandinavisch-bier-traditie Scandinavisch bier is in Nederland redelijk verkrijgbaar. Het Deense Mikkeller is haast net zo klassiek als De Molen, Struise of Flying Dog, en niet ten onrechte, want Mikkeler heeft prachtige recepten en bovendien hebben zij veel gedaan voor de bierrevolutie in het Hoge Noorden, door samen te werken met andere brouwers (bv. Lervig, ook geen onbekende meer). Tim hielp ons evenwel snel uit de droom: vanavond geen Mikkeler en ook geen Omnipollo of Närke uit Zweden, geen Amager en geen Haandbryggeriet – onbekender bier had de voorkeur. Onbekende landen ook: we zouden bieren uit IJsland, Finland en de Faeröer proeven. En was er nu wel of niet iets Nederlands bij? ’n Bierreis zou ’t in ieder geval worden.

Verderlezen…

Bier in Alkmaar: Leffe op ’n foodtruckfestival

23 jul 2017

Copy of ALKK6X11 028 Alkmaar is hip tegenwoordig. Je zou zeggen, terecht, want het bier in Alkmaar is weer best. Brouwerijen en biercafés te over. De kaasstad wordt zelfs, aan de lopende band welhaast, verblijd met foodtruckfestivals. ’n Plezierig genre festivals, waar je allerlei zaken kunt proeven, malle hippe dingen en plezierig traditionele happen. En bier. Uiteraard. Bij ’n hip festival hoort bier en dus hoort ’t ook bij foodtruckfestivals.

Leffe

Ik kan er ’n raadspel van maken, maar de titel van dit blogje gaf ’t al weg: op dit Alkmaarse foodtruckfestival werd Leffe geschonken. Dat was daar het speciaalbier. Er stond ’n versierd kraampje voor, met Leffe-taps. Klaar. Leffe dus.

Daar kun je als Alkmaarder verbolgen over zijn: waarom geen 1573, geen Zeglis, geen De Die? Dat zijn terechte, al dan niet chauvinistische vragen en ik weet ook dat het aan die brouwerijen zélf niet gelegen heeft. Maar ik wil het wel breder trekken: hier moet je als bierliefhebber verbolgen over zijn, als liefhebber in het algeméén moet je hier verbolgen over zijn. Verderlezen…

Bier in de supermarkt

2 mei 2017

Nog maar enkele jaren geleden was één van de zekerheden in het leven van de bierliefhebber dat je voor bijzonder bier niet in de supermarkt moest wezen. Daarvoor ging je naar de slijter of, als je stad al zover was, naar de gespecialiseerde bierwinkel. Bier in de supermarkt, dat was pils en witbier, bij uitbreiding nog wel ‘ns Skuumkoppe en Westmalle. De supermarkt had nu eenmaal alleen de grote namen staan.

In buurland België was dat vanouds al anders. Toen ik voor het eerst, net na mijn verhuis naar Leuven, de Delhaize-om-de-hoek bezocht, kon ik mijn opwinding nauwelijks verbergen. “Ja, dat is veel hè,” lachte een oud dametje me toe. Of uit, want tja, Holland was toen nog wel ’n beetje belachelijk als ’t op bier aankwam.

Bierrevolutie in de supermarkt

Inmiddels is de bierrevolutie ook in de Nederlandse supermarkten voltrokken. Veel aandacht is gegaan naar Albert Heijn, sowieso de favoriete grootgrutter van de Nederlandse media. De Appie zette de grote stap dan ook in één keer overal, heel Nederland ging aan het speciaalbier, met speciale brouwerijen per regio, want bier is natuurlijk streekproduct. Bier&Co dacht hardop mee. Andere supermarkten moesten nu wel volgen – als ze de trend niet stiekem al gezet hadden, want franchisers waren eigenlijk al veel eerder bierrevolutionair. Verderlezen…

Wisselsporen in ’t Kooltuintje

13 apr 2017

Onlangs werd ik, als vaste bezoeker van de onvolprezen website Neerlandistiek.nl, attent gemaakt op het bestaan van de nog jonge versvorm wisselspoor. Een wisselspoor is, zo schreef Bas Jongenelen daar, een vers waarbij de tweede regel oogrijmt op de eerste en de derde regel klankrijmt op de tweede. De rijmwoorden kunnen dus “ongelijk / hachelijk /ongeluk” zijn. Meestal is dat middelste rijmwoord een leenwoord, dat ogenschijnlijk rijmt op de eerste regel, maar in werkelijk klinkt als de derde.

Gisteren belandde ik nog eens in het Alkmaarse café ’t Kooltuintje en daar herinnerde ik mij deze versvorm. Die herinnering ontlokte me enige pennenvruchten die natuurlijk vooral aardig zijn voor wie ’t Kooltuintje beter kent, maar ook zonder die context wel als nogal buitenissige voorbeelden van wisselsporen kunnen dienen. Geheel in stijl zocht ik namelijk in ieder vers de grenzen van het genre op, zoals dadelijk zal blijken. Échte wisselsporen zijn het geen van alle…

“Tellen in het Frans, dat vind ik niks,”
zo verzuchtte moedeloos Red Rix,
“ik kom nauwelijks verder dan tot dix!”

Ik ging met pake eens uit rijden.
We kwamen toen in ’t Sallands Wijhe,
riep hij: “ik wist net dat soks bestie!”

In helder Duits weerklonk: “Ich will jetzt saufen!”
maar Wicher, die serveerde hem La Chouffe,
toen was z’n antwoord helaas wel wat stroef.

ja, Wicher en Colin die zochten vertier:
ze vonden in Brussel ’t concert van Garnier.
Van Frans hadden beide alleen geen idee…

Staot ter weer sou ’n toerissie te sake,
sou fàn weit je “This beer here is fake!
seg ik: màn, je bier heit Zonnesteek!”

Ach als dat mooie meisje nou ‘ns vroeg,
om achterop te zitten op m’n Puch…
maar nee hoor, eerlijk, lijkt me dat toch stug.

’n Turk in Vlaanderen maakte mee:
men zei: “e gij! wad een klak, allez!”
hij zei: “nee, dít hier, dat is mijn fez.”

Op zak had ik eigenlijk niet veel
en toch vroeg ik India Pale Ale
ik kon net het bonnetje betalen.

“Wel aan,” zei ik, “genoeg gezeurd
geef mij nog eentje dan van Bird
die zijn het brouwen niet verleerd.

De wisselsporen zijn zonder titel en alle geschreven op 12 april 2017.

De Kleine Deugniet heropend

4 mrt 2017

’t Vorig weekend dichtte ik op de lege vaten van De Kleine Deugniet. Dit Alkmaarse biercafé stond op ’t punt van verhuizen en daarom ging ’t wat dagen dicht. Gisteren heropende De Kleine Deugniet op de nieuwe locatie: Gedempte Nieuwesloot 117.

Alkmaarse bierhistorie

Alkmaar is ’n oude stad met veel biergeschiedenis. De Kleine Deugniet is daar maar ’n klein stukje van, ’n bladzijde aan het einde van het nog ongeschreven bierboek – maar toch is de rol van dit café in de tegenwoordige Alkmaarse biercultuur niet bescheiden. In 2012 werd het opgericht door Remco Voskuyl, die toen nog maar net terug was uit België, waar hij al de nodige ervaring had opgedaan met Belgisch bier. Dat was dan ook het thema van zijn nieuwe café: Belgisch bier.

2012 is niet eens lang geleden, maar toch ’n andere tijd wat bier betreft. Nederlands speciaalbier was toen net aan een voorzichtige opmars bezig, de kwaliteit was er al wel, de bekendheid bij het grote publiek nog niet. Ik was in die tijd, ook op mijn blog, een actief pleitbezorger van Nederlands bier en zodoende eigenlijk ’n beetje teleurgesteld: een Belgisch biercafé, moest dat nou? Verderlezen…

Vat verwisselen

27 feb 2017

Gelegenheidsgedicht bij de verhuizing van proeflokaal De Kleine Deugniet

VAT VERWISSELEN

al zoveel keer is hier ′n vat verwisseld
het lege blik omhoog, ′n nieuwe plek voor bier
meer bier, maar welk precies, dat wordt bedisseld
alleen, dat weet je, door wie de baas is hier
die wist ′n bier te vinden vóórdat ′n ander ′t had
den IJzeren Arm beweegt: ′t laatste uit ′t vat

wat dronken wij van blond en bruin! – trappisten
Orval, Westmalle en de Dochter van de Korenaar,
eerst Hopsinjoor dan geuz’ met wilde gisten
Malheur, Dupont, Lefort – de Belg van Allekmaar
daar staat de toog, die is de troon van ome Rem
de troon van Rick, die later kwam, ja ook van hem

door wat zou nou dat vat vervangen worden
door Bink, door Caracole, of iets uit Nederland?
kijk anders rond, ′t staat toch op de borden
het Uiltje, Zeglis, kom, ik wil ′t weten want
we houden dorst, dus Rem of Rick, wil jij ′ns kijken
zeg schiet ′ns op, of ik vraag ′t aan Marijke

nou zeg ′ns Rem, of zeg ′ns Rick, wat tap je
wat komt er aan, nou ′t oude vat vervangen is
we houden dorst hoor – ′t is toch maar ′n grapje
zeg kom, je weet toch wel, wat ons verlangen is?
maar nee, niks nieuws, geen biertje meer, de troon is leeg
waar is de tijd dat elk meteen wat anders kreeg?

ach nee! we treuren niet, we weten beter
dat vat dat komt nog wel, al komt ′t niet meer hier
kom pak je jas, je tas en struikel niet over je veter
we gaan op weg naar ergens anders, daar wacht ons bier
vier mee! van Koorstraat naar Gedempte Nieuwesloot
daar drinkt de Deugniet verder – we gaan van klein naar groot!

Alkmaar, 26 februari 2017

De Kleine Deugniet was gisteren voor het laatst geopend op het oude adres (Koorstraat 12). Vanaf vrijdag is het proeflokaal open op het nieuwe adres: Gedempte Nieuwesloot 117.

Bier in Alkmaar: het jaar 2017

2 jan 2017

Aan het einde van 2015 schreef ik over bier in Alkmaar en in de zomer van 2016 hield ik actief taplijsten bij. Nu is het 2017 en blik ik graag vooruit, verder de toekomst in, want bierstad Alkmaar is volop in ontwikkeling en die ontwikkeling blijft fascinerend, zeker voor ’n bierblogger als ik.

Alkmaars bier

bier in alkmaar Een eigen brouwerij ontbeert Alkmaar, schreef ik eind 2015. Toen al wist ik dat er ideeën waren voor 2016, en die ideeën hebben ook daadwerkelijk vorm gekregen. Brouwerij Zeglis is er en schonk de kaasstad toch al 10.000 liter bier, van rokerige stout tot frisse IPA, met bijzondere hoppen en andere verrassingen – als huurbrouwer, dat wel, maar het voornemen om een eigen brouwinstallatie neer te zetten in Alkmaar was er wel vanaf het begin.

Alkmaar kreeg er in de loop van 2016 zelfs een tweede huurbrouwer bij, Brouwerij 1573, en het naburige Heiloo zette zich verder op de kaart met de indrukwekkende bieren van brouwerij Moersleutel. Ook brouwerij Dampegheest wist zich verder te profileren als brouwer voor Groot-Alkmaar. En meer… In 2017 zal het aantal Alkmaarse bieren verder toenemen. Verderlezen…

Bier proeven: Naaldèn

21 dec 2016

Nieuw bier sijpelt Alkmaar binnen: brouwerij Zeglis heeft twee nieuwe bieren losgelaten in de Kaasstad, maar vertelt er niet precies bij waar en wanneer, het is de bedoeling dat de fans ernaar zoeken. Nou. Mij niet gezien: ik drink het nú, terwijl ik dit schrijf, en de brouwer zit naast me. Ik benut mijn privileges in plaats van te speuren.

Naalden Dennenbier

Naalden is een dennenbier. Dat proef je: tussen de fruitige hop en de zachte Weense mout prikkelen dennennaalden onweerstaanbaar.

“Naaldèn,” zei ik, “de klemtoon op dèn, omdat je dennen proeft.”
“Zo spreek ik het ook uit,” zei de brouwer.

Zo is ’n vrolijk snobisme geboren: de echte kenner, die het bier weet te vinden en te waarderen, zegt Naaldèn. Wie wil er dan nog náálden zeggen?

Bier in Alkmaar: 1573 Pinksterdrie

22 okt 2016

Alkmaar is bierstad, dat vertel ik de lezers van dit blog nu al een tijdje, en er worden me alleen maar meer argumenten aangereikt. Deze zomer hield ik mooie taplijsten bij en verder was ik enthousiast over de Alkmaarse brouwerij Zeglis. Nu, deze week, is er een tweede Alkmaarse brouwerij bijgekomen, brouwerij 1573, en hun eerste bier kwam woensdag op tap bij De Kleine Deugniet: de 1573 Pinksterdrie.

1573: Alkmaarse biergeschiedenis

De naam 1573 slaat natuurlijk op het Alkmaars ontzet. Op 8 oktober 1573 werden de Spanjaarden definitief verslagen en was Alkmaar een vrije stad. Het jaartal heeft hier al vaker met bier te maken gehad. Zo bestond er enige tijd een café aan de Gedempte Nieuwesloot dat 1573 heette – maar daar ben ik nooit geweest. Wel was er een hobbybrouwerij, 1573, maar daar komt de officiële brouwerij 1573 niet direct uit voort.

Hoe dan ook, brouwerij 1573 is er nu, in 2016, onnoemelijk veel jaren na het Ontzet, maar wel midden in de Alkmaarse bierrevolutie. Want na Zeglis is er dus 1573 en ondertussen bestormt ook Leeghwater de poorten, vanuit De Rijp, maar ook dat is Alkmaar tegenwoordig. En het gonst: er zal nog meer Alkmaars bier komen, veel meer. Alsof we aan onze buren in Heiloo, Limmen en Langedijk niet al genoeg hadden! Je kunt straks een bierkaart vullen met alleen bier uit Groot-Alkmaar. Geen biergeschiedenis, maar biertoekomst heeft Alkmaar en in die toekomst staat brouwerij 1573. Verderlezen…

Bier in Alkmaar: Zeglis Temeer

7 okt 2016

De week na mijn vakantie (en na windstilte op dit blog) is de week van het Alkmaars Ontzet. Morgen wordt dit feest gevierd, maar de hele week waren er al voorbereidingen. Gisteren drongen grote draken de oude stad binnen, een groots evenement op het Waagplein – en in de schaduwen van die draken, die hoekig bewogen in het licht van de straatlantaarns, stond ik. De brouwer van Zeglis overhandigde me wat flesjes. “Proef maar.”

Brouwerij Zeglis in Alkmaar

Nu is dat natuurlijk allemaal niet zo schimmig, ik ben met de brouwer van brouwerij Zeglis bevriend en ik ben betrokken geweest bij de lancering van hun eerste bier, de Zeglis Eersteling. Wie bij de presentatie was heeft me er horen spreken. Het is natuurlijk ook geen toeval dat mijn telefoon opduikt op de foto’s die brouwerij Zeglis deelt op Facebook. Ik draag brouwerij Zeglis een warm hart toe.

Zeglis Temeer Het leuke is: ik ben niet de enige Alkmaarder die dat doet. Verderlezen…

Tag Alkmaar