Nederlands bier | Plaas' vermannen

De verengelsing van ’t bierdorp

5 mrt 2018

Nieuw bier in Lëtzebuerg. In het Engels.

Bierdorp Nederland is al haast ’n stad geworden, zoveel brouwerijen zijn er, zoveel biercafés. Bijzonder bier is bijna niet bijzonder meer, zo weinig moeite moet je doen om het te vinden. Zeker in de grote steden is het er nu overal. Het is wat dat betreft net als het Engels, dat is ook overal, en net als Engels is bier desondanks wel iets gebleven waar bepaalde mensen mee willen koketteren. Er lijkt zelfs een vermoed verband, want wat meer en meer op begint te vallen, is de verengelsing van het bierdorp.

De ontloken Nederlandse biercultuur

In de voorbije jaren heb ik er op dit blog graag een punt van gemaakt dat ook Nederland een biercultuur heeft. De buurlanden hebben zich altijd in grote belangstelling mogen verheugen, maar bierland Nederland werd onderschat, niet in de laatste plaats door de Nederlanders zelf. Die vonden Belgisch bier beter (en dat vinden de Belgen nog steeds). Een jaar of wat geleden greep ik ieder nieuw recept en elk nieuw festival nog aan om de Nederlandse biercultuur te zien ontluiken. Oude stijlen werd hier nieuw leven in geblazen en uit vreemde invloeden werden verse bieren geboren – van kuit tot grodziskie. De oriëntatie was breed, de resultaten echt Nederlands bier. Wat een smaken, wat een eigenheid – en wat was het gezellig, wat waren we nog onaangedaan door commercie.

Meedoen met de wereld

Bij bierreizen door Europa begon me onderwijl op te vallen dat de oriëntatie, met het toenemend succes van bijzonder bier, weer versmalde. Verderlezen…

Bier in Den Helder

29 sep 2017

den-helder-beatrixstraat Ik ken eigenlijk geen andere stad in Nederland waar zoveel vooroordelen over bestaan als over Den Helder. Het jammere is dat die vooroordelen meestal ook precies dezelfde zijn, het komt steeds op dat zelfde belegen grapje over ergens dood gevonden willen worden neer, en dat grapje wordt dan ook nog ‘ns gebracht alsof de bevooroordeelde dat grapje zélf bedacht heeft. Nee, ’t is geen pretje om over Den Helder te spreken. Maar in de veilige monoloogvorm van dit blog wil ik ’t ‘r nog wel ‘ns op wagen, en wel, omdat Den Helder dit weekend even de bierhoofdstad van Noord-Holland is. Dat heeft alles te maken met het KeyKeg International Beer Festival.

Bierstad Den Helder

Den Helder is normaal geen bierhoofdstad, maar toch wel ’n beetje ’n bierstad. De wild gegiste experimenten van Tommie Sjef gaan heel de wereld over, maar komen oorspronkelijk uit ’n boetje in Den Helder. Verder is er de Stadsbrouwerij Helderse Jongens, gevestigd in ’n prachtig oud fort, ’n locatie waar menig Noord-Hollandse brouwer jaloers op is. Ook wordt er in Den Helder, in gehuurde ketels in dat fort, ’n broodbier gebrouwen, op basis van in de stad gebakken brood van bakkerij Dunselman. Drie verschillende benaderingen van bier, da’s niet slecht voor ’n klein stadje als Den Helder.

En er zijn dus KeyKegs. Een industrieel product uit Den Helder. KeyKegs zijn plastic biervaten waarin ’n aluminium zak zit met bier, ’n zak die door koolzuur wordt leeggeknepen. Je vindt ze over de hele wereld, en niet ten onrechte, want dit is ’n geweldige uitvinding. Zelfs de kritische Engelsen zijn om: real ale mag uit KeyKegs stromen, want het bier raakt het koolzuur niet, het bier blijft puur en daar is het die Engelsen om te doen. Bierinnovatie dus, opnieuw niet gek voor zo’n klein stadje.

Klein stadje aan zee

Ik noem Den Helder nu al tweemaal ’n klein stadje. Dat is ’t natuurlijk ook, maar zelfs die beschrijving conflicteert al met de vooroordelen. In de belegen grapjes wordt Den Helder altijd ’n stád genoemd, zo’n grote stad met veel problemen en hoge gebouwen en grijze straten – die vooroordelen dus. Den Helder oogt ook wel grootstedelijker dan Schagen of Bergen, dat is waar. Maar toch: het is ’n klein stadje aan zee, met kleine huisjes en smalle straatjes, met grachtjes en pleintjes, met hofjes en kerkjes… Kijk toch ‘ns om die vooroordelen heen, Den Helder is prachtig! Verderlezen…

Bierrecensie: Rampzalig (Vlielands bier)

23 sep 2017

Het Texelse veerpontje naar Vlieland

Omdat ik zo van de Wadden houd, wordt mij wel ‘ns Waddenbier geschonken. Dat kan Texels bier zijn, maar als ’t meezit is het iets onbekends van één van de andere eilanden. Ik proef natuurlijk graag nieuwe dingen. Onlangs werd mij ’n flesje Vlielands bier bezorgd, met de weinig bemoedigende naam Rampzalig – dat kon alleen maar meevallen en dat deed het dan ook.

Wie brouwt Rampzalig?

Het etiket was niet direct geruststellender dan de naam. Het is mij niet helemaal duidelijk welke brouwerij ik aan dit bier moet verbinden. Het is gebrouwen bij de Naeckte Brouwers, dat stond er eerlijk op, en het adres wat vermeld werd moet ook dat van de Naeckte zijn (hoewel de postcode niet klopte). Een huurbrouwsel, maar hoe heet de huurder dan? Hun namen staan óók op het etiket: Henriëtte Waal en Bojan Bajic. Informatief – maar hoe heet nu hun brouwerij? Die noteerde ik dan maar als “naamloos”. Wat ook wel prettig mystiek is, natuurlijk, dat past vast bij ’t Wad.

Indrukken van ’n Vlielands bier

Hoewel het Vlielandse bier zichzelf dus liet ontmaskeren als ’n brouwsel uit Amstelveen, heb ik ’t toch geproefd als was het echt Vlielands. Dat kon ook best, want er was iets Waddenachtigs aan. Dat zat al in de geur: die was wat ijzerachtig, hard, met op de achtergrond dan, haast honigzoet, de weldadige moutigheid van ’t eigenlijke bier. Het Texelse water is ijzerachtig, dat is bekend (het maakt het goed houdbaar en dus was het erg geschikt voor de VOC-schepen, die het insloegen aan Oudeschild); het Vlielandse water kan dat ook wel wezen, dat zou de geur verklaren. Verderlezen…

Bier in Alkmaar: Leffe op ’n foodtruckfestival

23 jul 2017

Copy of ALKK6X11 028 Alkmaar is hip tegenwoordig. Je zou zeggen, terecht, want het bier in Alkmaar is weer best. Brouwerijen en biercafés te over. De kaasstad wordt zelfs, aan de lopende band welhaast, verblijd met foodtruckfestivals. ’n Plezierig genre festivals, waar je allerlei zaken kunt proeven, malle hippe dingen en plezierig traditionele happen. En bier. Uiteraard. Bij ’n hip festival hoort bier en dus hoort ’t ook bij foodtruckfestivals.

Leffe

Ik kan er ’n raadspel van maken, maar de titel van dit blogje gaf ’t al weg: op dit Alkmaarse foodtruckfestival werd Leffe geschonken. Dat was daar het speciaalbier. Er stond ’n versierd kraampje voor, met Leffe-taps. Klaar. Leffe dus.

Daar kun je als Alkmaarder verbolgen over zijn: waarom geen 1573, geen Zeglis, geen De Die? Dat zijn terechte, al dan niet chauvinistische vragen en ik weet ook dat het aan die brouwerijen zélf niet gelegen heeft. Maar ik wil het wel breder trekken: hier moet je als bierliefhebber verbolgen over zijn, als liefhebber in het algeméén moet je hier verbolgen over zijn. Verderlezen…

Bier in de supermarkt

2 mei 2017

Nog maar enkele jaren geleden was één van de zekerheden in het leven van de bierliefhebber dat je voor bijzonder bier niet in de supermarkt moest wezen. Daarvoor ging je naar de slijter of, als je stad al zover was, naar de gespecialiseerde bierwinkel. Bier in de supermarkt, dat was pils en witbier, bij uitbreiding nog wel ‘ns Skuumkoppe en Westmalle. De supermarkt had nu eenmaal alleen de grote namen staan.

In buurland België was dat vanouds al anders. Toen ik voor het eerst, net na mijn verhuis naar Leuven, de Delhaize-om-de-hoek bezocht, kon ik mijn opwinding nauwelijks verbergen. “Ja, dat is veel hè,” lachte een oud dametje me toe. Of uit, want tja, Holland was toen nog wel ’n beetje belachelijk als ’t op bier aankwam.

Bierrevolutie in de supermarkt

Inmiddels is de bierrevolutie ook in de Nederlandse supermarkten voltrokken. Veel aandacht is gegaan naar Albert Heijn, sowieso de favoriete grootgrutter van de Nederlandse media. De Appie zette de grote stap dan ook in één keer overal, heel Nederland ging aan het speciaalbier, met speciale brouwerijen per regio, want bier is natuurlijk streekproduct. Bier&Co dacht hardop mee. Andere supermarkten moesten nu wel volgen – als ze de trend niet stiekem al gezet hadden, want franchisers waren eigenlijk al veel eerder bierrevolutionair. Verderlezen…

Tekstschrijver: teksten over bier

28 mrt 2017

pils

Als zelfstandig tekstschrijver ben ik natuurlijk in de eerste plaats breed inzetbaar. Over allerlei onderwerpen kan ik voor u schrijven, als ik maar over de juiste informatie beschik. Slechts zelden verkoop ik “nee”, eigenlijk alleen als ik merk dat een onderwerp ál te ver van me af staat. Dat is dan eerlijkheid. Ook eerlijk: ik heb natuurlijk wel ’n paar specialiteiten. Wie dit blog ’n beetje kent zal wel weten welke. Voor teksten over bier kunt u bijvoorbeeld uitstekend bij mij terecht.

Webteksten voor brouwers

Klanten vinden mij online en meestal vinden ze mij omdat ze naar webteksten zoeken. De moderne tekstschrijver schrijft vooral voor het internet. Ook teksten over bier zijn meestal voor dat internet bedoeld. Heel simpel: een brouwer wil een website, om zich aan zijn klanten voor te kunnen stellen, en vraagt mij om die teksten voor hem te schrijven. Dat kan ik net zo goed als een brouwer brouwen kan. Verderlezen…

De Kleine Deugniet heropend

4 mrt 2017

’t Vorig weekend dichtte ik op de lege vaten van De Kleine Deugniet. Dit Alkmaarse biercafé stond op ’t punt van verhuizen en daarom ging ’t wat dagen dicht. Gisteren heropende De Kleine Deugniet op de nieuwe locatie: Gedempte Nieuwesloot 117.

Alkmaarse bierhistorie

Alkmaar is ’n oude stad met veel biergeschiedenis. De Kleine Deugniet is daar maar ’n klein stukje van, ’n bladzijde aan het einde van het nog ongeschreven bierboek – maar toch is de rol van dit café in de tegenwoordige Alkmaarse biercultuur niet bescheiden. In 2012 werd het opgericht door Remco Voskuyl, die toen nog maar net terug was uit België, waar hij al de nodige ervaring had opgedaan met Belgisch bier. Dat was dan ook het thema van zijn nieuwe café: Belgisch bier.

2012 is niet eens lang geleden, maar toch ’n andere tijd wat bier betreft. Nederlands speciaalbier was toen net aan een voorzichtige opmars bezig, de kwaliteit was er al wel, de bekendheid bij het grote publiek nog niet. Ik was in die tijd, ook op mijn blog, een actief pleitbezorger van Nederlands bier en zodoende eigenlijk ’n beetje teleurgesteld: een Belgisch biercafé, moest dat nou? Verderlezen…

Bierrecensie: Luvanium Cuyt

25 jan 2017

Vergeten stijlen zijn tegenwoordig haast minder vergeten dan de moderne. Om die moderne niet te vergeten dronk ik verleden week dubbel. Vandaag bracht de trein me naar Leuven, mijn oude liefde, de stad van mijn studententijd. Ik zal er vast nog wel wat dubbels en tripels gaan tegenkomen, maar het eerste wat ik dronk was een vergeten bier, dat een paar jaar geleden in Nederland in ere werd hersteld: kuit. Jawel, ik vond kuitbier in België! Hier gebrouwen, ook hier aan de vergetelheid ontrukt.

Kuitbier

Kuitbier is bier met veel graan: naast gerst hoort er tarwe en haver in. Dat was vroeger geen bijzonderheid in deze streken, Nederlands bier, en ook Belgisch bier, want we waren toen nog een continuüm – enfin, óns bier, dat was bier gebrouwen van allerhande granen, gemout en ongemout, gebrand of niet, soms met kruiden en soms met hop. Kuitbier hoort bij de hoppige bieren, blond, fris, troebel.

Ook in Leuven wordt de biergeschiedenis meer en meer recht gedaan, al domineert InBev er meedogenloos de skyline. Leuven is een stad met een traditie van tarwebier, dus het kuitbier heeft hier minstens zoveel recht als in Holland. Hoe smaakt Leuvens kuitbier?

Luvanium Cuyt geproefd

Leuvens kuit, dat is Luvanium Cuyt. Een bier dat heerlijk troebel oogt: geel in heldere en duistere tinten, graanachtig geel, ondoorzichtig blond. De geur is ook graanachtig, maar ook droog, een Belgisch gist heeft hier zijn werk gedaan. Een zuchtje zwarte bessen. Toch vooral: graan en hop, de smaken die ik verwacht in een kuitbier.

De smaak van Luvanium Cuyt maakt korte metten met eventuele valse verwachtingen: ja, dit is een kuit, niet één of andere gistrijke tripel. Vol is de mond, vol van smaken die herinneren aan vers brood, de damp in een brouwerij, en gek genoeg ook aan het witbier dat hier in de streek nog gebrouwen word. Tarwe, natuurlijk, en ook haver, die alles verzacht en verbindt. Een prettige bitterheid houdt stand, limoenachtig, maar de balans slaat nooit over naar alleen maar bitter, het moutprofiel is immers rijk genoeg.

Dit is een goede binnenkomer. Een bier dat herinnert aan de eerste schreden van de Nederlandse bierrevolutie. Maar Luvanium Kuyt is zeker Belgisch, en zeker Leuvens: dat bedoel ik hier als tegenstelling. Belgisch, omdat het niet los staat van de moderne Belgische cultuur, maar ook Leuvens, omdat het teruggrijpt op bieren die ooit verdwenen ten faveure van die moderne Belgische biercultuur. Hulde voor deze wedergeboorte.

Luvanium Kuyt kort

Luvanium Cuyt, 6,5%
Geproefd 25 januari 2016
bij: De Metafoor
Leuven

Bierrecensie: Nognietnaar Huismus

18 sep 2016

Precies een maand geleden besprak ik hier een bier van Bird Brewery, Fuut Fieuw. Dat leverde aardige reacties op en extra Alkmaarse interesse in deze Amsterdamse brouwerij. Toen er pas geleden een nieuw bier gelanceerd werd vond dat dan ook snel z’n weg naar de Kaasstad en gister dan werd de Bird Brewery Nognietnaar Huismus aangesloten. Een donker bier in rechte glaasjes, een American Brown Ale met wederom een aansprekende vogelnaam.

Bier voor na de zomer

Bird Brewery Nognietnaar Huismus De Fuut Fieuw was wel een echt zomerbier geweest, met flink wat hop want hop verfrist. Deze week werd de Fuut Fieuw dan ook nog regelmatig besteld, want de zomer hield eerst maar niet op. Het weekend bracht het koele, maar zachte nazomerweer waar de brouwers op gerekend moeten hebben. Van de Nognietnaar Huismus verwachtte ik wel weer hoppigheid, maar dan wat warmer, gloeiender.

De kleur en de geur (iets fruitig – gist?) klopten met die eerste verwachting, maar de eerste slok verraste meteen. De Nognietnaar Huismus is geen klassiek nazomerbier, het is een bier met een beet. Aroma’s van koffie, cacao en noten komen direct naar voren – en warempel, ze bleken op de site ook zo te zijn aangekondigd. Bij tapbier komt natuurlijk geen etiket, dus was er de verrassing, maar aangename verrassing.

Het fruit van koffie

Het aroma was natuurlijk ook wel gelaagder en maakte het fruit dat ik voor het drinken rook ook zeker waar. Bessen, cassis, de vruchten van de struiken die in het najaar langs de weg pronken, waar fietsers voor stoppen… Natuurlijk, koffie heeft ook een bessensmaak. Een licht zuurtje ook (een goed zuurtje, geen paniek), waardoor ik niet alleen aan bessen en koffie dacht, maar ook aan hout en bladeren. Want het najaar brengt herfst.

Het fruit uit de koffie, noteerde ik op mijn viltje. En: Bos. Maar ook: gebakken vis. Dat is natuurlijk ’n wat malle associatie en vast het gevolg van het geanimeerde gesprek dat ik met de verkoopster van de viswinkel had (die was er ook, in het café), maar ik begrijp die associatie nog steeds wel: iets branderigs, iets eiwitachtigs, en dan het friszure aroma van de butter-en-eek of wat er verder bij de vis wordt geserveerd.

Bird Brewery Nognietnaar Huismus: eindoordeel

Als een bier zoveel associaties oproept, moet er toch wel een goed eindoordeel inzitten. Nu zou je nog kunnen veronderstellen dat die associaties misschien negatieve zijn, maar dat zijn ze voor mij niet. Ik houd van herfstgeuren en ik houd ook van gebakken vis. Ik houd van koffie en van noten en zeker ook van cacao (alleen niet van chocola). De Nognietnaar Huismus zat vol heerlijkheid. Een heel genietlijk bier dat ik dit najaar zeker vaker hoop te drinken.

Bird Brewery Nognietnaar Huismus in cijfers

Ik proefde dit bier bij proeflokaal De Kleine Deugniet te Alkmaar, op 17 september 2016.

Brouwerij: Bird Brewery
Bier: Nognietnaar Huismus
Alcohol: 6,4%
Bitterheid: 38 EBU
Kleur: 65 EBC

Bier in Alkmaar: taplijst 29 augustus 2016

30 aug 2016

Deze week is het kermis in Alkmaar. ’n Goede gelegenheid om bier te drinken, al ligt geen van de hier beschreven biercafés langs de route. Gelukkig is er het terrasje van Aloha, elke kermisdag open, met een genoeglijk uitzicht op de kermis en op de mensen die de kermis frequenteren, en natuurlijk Zeglis Eersteling op fles, Duits pils en Skuumkoppe op tap en de beste burgers van Alkmaar. ’n Prima onderbreking van uw vertrouwde kroegentocht.

Maar wat zegt de tap bij de drie beste biercafés van de kaasstad? Nu, in ieder geval is er ’n blij weerzien met de Fuut Fieuw, op tap bij De Boom. En meer!

De Boom

Tappils: Brand en Amstel.

De Koninck – 5%
Grimbergen blond – 6,5%
Grimbergen dubbel – 6,5%
Brand Imperator – 6,5%
Grolsch Weizen – 5,5%
Bird Brewery Fuut Fieuw – 4,6%
Cornet – 8%
Rodenbach Caractère – 7%

De Kleine Deugniet

Verderlezen…

Tag Nederlands bier